Bạn có cảm thấy ngưỡng mộ Sherlock Holmes khi ông truy cập vào cung điện ký ức của mình để tìm ra những chi tiết nhỏ nhất? Kỹ thuật này được gọi là Phương pháp Loci hay tạo cung điện ký ức. Bằng cách tận dụng khả năng ghi nhớ không gian vượt trội của não bộ, kỹ thuật này cho phép bạn “lưu trữ” những thông tin trừu tượng như từ vựng tiếng Anh vào những địa điểm quen thuộc, biến việc học thành một chuyến phiêu lưu của trí tưởng tượng.
51Talk sẽ hướng dẫn bạn từng bước để xây dựng để mã hóa từ vựng, ghi nhớ hàng chục từ mới một cách dễ dàng qua phương pháp tạo cung điện ký ức để học từ vựng tiếng Anh nhé!
1. Cơ sở khoa học của cung điện ký ức (Memory Palace)
Phương pháp Loci (loci là số nhiều của locus, tiếng Latin có nghĩa là “địa điểm”) đã có từ thời Hy Lạp cổ đại, được các nhà hùng biện vĩ đại như Cicero sử dụng để ghi nhớ những bài phát biểu dài hàng giờ mà không cần giấy.
Cơ sở khoa học của nó nằm ở một sự thật về quá trình tiến hóa: não bộ con người được “thiết kế” để ghi nhớ các địa điểm và lộ trình một cách xuất sắc. Tổ tiên của chúng ta cần phải nhớ vị trí của các nguồn nước, nơi có thức ăn, và đường về nhà để sinh tồn. Do đó, vùng não chịu trách nhiệm cho trí nhớ không gian, đặc biệt là hồi hải mã, phát triển cực kỳ mạnh mẽ. Ngược lại, việc ghi nhớ các thông tin trừu tượng như từ ngữ, con số là một yêu cầu tương đối mới và khó khăn hơn cho não bộ.
Kỹ thuật “cung điện ký ức” hoạt động bằng cách “hack” hệ thống này. Nó liên kết một thông tin trừu tượng, khó nhớ (một từ vựng) với hai thứ mà não bộ rất giỏi ghi nhớ:
- Một địa điểm cụ thể, quen thuộc (một vị trí trong cung điện).
- Một hình ảnh sống động, kỳ quặc, và giàu cảm xúc.
Khi bạn làm điều này, bạn đang biến thông tin trừu tượng thành thông tin không gian và hình ảnh, tạo ra một liên kết thần kinh đa giác quan, mạnh mẽ và dễ truy xuất hơn rất nhiều.
2. Hướng dẫn 5 bước xây dựng cung điện ký ức
Hãy bắt đầu bằng một cung điện ký ức để học từ vựng tiếng Anh đơn giản và quen thuộc nhất: ngôi nhà hoặc căn phòng của bạn.
Bước 1: Chọn cung điện và xác định lộ trình cố định
- Chọn cung điện: Hãy chọn một nơi bạn cực kỳ quen thuộc đến mức có thể hình dung ra nó một cách rõ nét khi nhắm mắt. Ngôi nhà của bạn là lựa chọn lý tưởng nhất.
- Xác định lộ trình (Journey): Đây là bước cực kỳ quan trọng. Hãy xác định một con đường đi logic, một chiều, và không bao giờ thay đổi qua cung điện đó. Ví dụ: Luôn bắt đầu từ cửa chính -> đi sang trái đến kệ giày -> phòng khách -> ban công -> nhà bếp -> phòng ngủ. Việc có một lộ trình cố định đảm bảo bạn sẽ không bỏ sót thông tin.
Bước 2: Đánh dấu các “trạm dừng” (Loci)
Bây giờ, hãy “đi dạo” trong tâm trí theo lộ trình đã vạch ra và chọn ra khoảng 10 “trạm dừng” – những đồ vật, vị trí nổi bật, cố định và khác biệt. Hãy đánh số chúng trong đầu.
Ví dụ lộ trình qua phòng khách:
Cửa ra vào → Kệ giày → Ghế sofa lớn → Bàn cà phê → Cửa sổ → Kệ sách → Tivi → Cây cảnh trong góc → Đèn chùm → Bức tranh treo tường.
Bước 3: Mã hóa từ vựng thành hình ảnh
Đây là bước sáng tạo và vui nhất. Bạn cần học từ vựng tiếng Anh trừu tượng thành một hình ảnh cụ thể, sống động và càng kỳ quặc, hài hước, hoặc thậm chí kinh dị càng tốt. Nguyên tắc là: bình thường thì sẽ bị lãng quên, khác thường thì sẽ được ghi nhớ. Đây là điều cốt lõi nếu bạn muốn tạo cung điện ký ức để học từ vựng tiếng Anh.
Từ cần học: Diligent (/’dɪlɪdʒənt/ – siêng năng, cần cù).
Kỹ thuật liên tưởng âm thanh: Tìm các từ tiếng Việt có âm thanh tương tự. “Diligent” -> “Đi-li-rực”.
Tạo hình ảnh: Một con DIều (Di-) đang cầm LÌ xì (-li-) và lau chùi một viên kim cương cho đến khi nó sáng RỰC (-gent). -> Hình ảnh một con diều đang rất cần cù lau kim cương.
Bước 4: Đặt hình ảnh vào các trạm dừng
Bây giờ, hãy “đặt” những hình ảnh bạn vừa tạo vào các trạm dừng trong cung điện của bạn theo đúng thứ tự lộ trình. Hãy dùng tất cả các giác quan để hình dung cảnh tượng đó một cách sống động nhất có thể để học từ vựng tiếng Anh.
Trạm 1 (Cửa ra vào) + Diligent: Bạn tưởng tượng mình mở cửa ra và thấy một con DIều khổng lồ đang dùng LÌ xì lau chùi cánh cửa một cách rất DILIGENT (cần cù). Bạn có thể “nghe” thấy tiếng sột soạt, “ngửi” thấy mùi giấy và “cảm thấy” vướng víu khi bước vào.
Từ cần học tiếp theo: Abundant (/ə’bʌndənt/ – phong phú, dồi dào).
Hình ảnh liên tưởng: Một ÂN nhân (A-) đang cho bạn một cái bánh BUN (bánh mì) mà nó ĐẦN ắp vàng.
Trạm 2 (Kệ giày) + Abundant: Bạn nhìn xuống kệ giày và thấy một chiếc bánh mì BUN ĐẦN ắp vàng đang tràn ra từ đó, một cách rất ABUNDANT (dồi dào). Vàng rơi loảng xoảng xuống sàn nhà.
Bước 5: “Đi dạo” trong cung điện để ôn tập
Để ôn lại 10 từ vựng bạn chỉ cần nhắm mắt lại và “đi dạo” một vòng trong cung điện ký ức của mình theo đúng lộ trình. Khi bạn “đến” mỗi trạm dừng, hình ảnh kỳ quặc kia sẽ tự động hiện ra trong đầu và gợi cho bạn nhớ đến từ vựng tương ứng.
3. Kết luận
Tạo cung điện ký ức để học từ vựng tiếng Anh là một kỹ thuật ghi nhớ đòi hỏi sự sáng tạo và luyện tập ban đầu, nhưng một khi bạn đã thành thạo, bạn sẽ sở hữu một công cụ mạnh mẽ để chinh phục không chỉ từ vựng tiếng Anh mà còn bất kỳ lĩnh vực kiến thức nào khác. Hãy bắt đầu xây dựng cung điện đầu tiên của bạn và tự mình trải nghiệm sức mạnh đáng kinh ngạc của việc học bằng cả tâm trí ngay hôm nay!
Mỗi hành trình lớn đều bắt đầu bằng một bước chân nhỏ. Hãy để bước chân đầu tiên trên con đường chinh phục tiếng Anh của bé thật vững chắc và đầy cảm hứng của con cùng 51Talk với một lớp học thử miễn phí tại đây
